Kira Gelirinin Kapsamı

Arazi, bina, haklar,  motorlu taşıtlar ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde detaylı bir şekilde sayılan mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirler Gayri Menkul Sermaye iradı (Kira Geliri) olarak adlandırılmaktadır.

Kira Gelirleri için Beyanname Verme Süresi ve Ödeme Tarihleri

2012 yılı içinde konut ve/veya  işyeri kira gelirleri elde edenlerin, bu gelirleri için 25 Mart 2013 –  Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar, (İnternetten verenler için 23:59) ikametgah adreslerinin bağlı olduğu vergi dairesine, (yurtdışında ikamet edenler, kira gelirinin elde edildiği gayrimenkulün adresinin bağlı olduğu vergi dairesine) elden veya internet üzerinden beyannamelerini göndermeleri gerekmektedir.

Tahakkuk Eden Toplam GMSİ - Gelir Vergisinin 1. taksiti 01.04.2013 Pazartesi,   2. taksiti ise 31.07.2013 Çarşamba gününe kadar Banka veya  bağlı olunan vergi daireleri veznelerinden ödenebilir.

Sadece Kira geliri elde eden 60 yaş ve üzeri mükellefler ile engelli mükelleflerden, yaşlılığı, sakatlığı veya hastalığı nedeniyle vergi dairesine gidemeyecek durumda olanlar, maliye’nin 444 0 189 numaralı telefonunu arayarak, ad, soyad ve adres bilgilerini vermeleri halinde vergi dairesi görevlileri bu kişilerin adreslerine giderek beyannameleri alacak ve  bu durumdaki kişilerin işlemlerini yapacaklardır. 

Hangi Yılların Kira Gelirleri için 25.03.2013 Tarihine kadar Beyanname Verilecektir

2012 Yılı ve daha önceki dönemlere ait olup, 2012 yılı içerisinde tahsil edilen kira gelirleri 2012 yılı kira gelirleri ile birlikte 25.03.2013 tarihine kadar beyan edilecektir.

Örnek; 2010, 2011 ve 2012 Yıllarına ait kira bedellerinin 2012 yılı içerisinde tahsil edilmesi halinde üç yıla ait kira bedeli toplamı 25.03.2012 tarihinde birlikte beyan edilecektir.

2012 ve sonraki yıllara ait kira bedellerinin, 2012 yılı veya daha önceki yıllarda peşin olarak tahsil edilmiş olması halinde, her yılın kira bedeli ait olduğu yılda beyan edilecektir.

Örnek; 2012 yılı içinde 2012-2013-2014 yıllarına ait olan, 3 yıllık kira bedelinin peşinen tahsil edilmesi halinde;
1- 2012 Yılı Kira Geliri    25.03.2013 tarihinde
2- 2013 Yılı Kira Geliri    25.03.2014 tarihinde (Değişiklik olmaması halinde)
3- 2014 Yılı Kira Geliri    25.03.2015 tarihinde (Değişiklik olmaması halinde) 
Tarihlerinde beyan edilecektir.

Kira Bedellerinin Tahsil Türleri ve Kanuni Zorunluluklar

Kira Bedelleri;  Nakden (TL, Döviz),   Havale yoluyla ve  ayni olarak (Emsal bedel uygulanır) tahsil edilebilir.
Kiralanan yer için yapılan masrafın kiradan düşülerek tahsil edilmesi halinde kira bedelinin tam beyan edilmesi gerekmektedir.
Dövizli tahsil edilen kira bedelleri, tahsil günündeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak TL’ye çevrilir. Belirlenen Döviz’in T.C. Merkez Bankasında karşılığı yoksa Maliye Bakanlığı’nın belirlediği değerleme kuru ile değerlenir.

Konutlarda 500 TL'nin üstündeki kiraların, İşyerlerinde ise tutarı ne olursa olsun tüm kira bedellerinin  01.11.2008 tarihinden itibaren 268 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğine göre banka veya PTT’den  yatırılma zorunluluğu getirilmiştir.

Konutlarda uygulanan 500 TL’lik sınır her konut için ayrı ayrı uygulanacaktır. Yani bir kişinin sahibi olduğu ve mesken olarak kiraya verdiği iki konuttan birinin aylık kirasının 400 diğerinin 600 TL olduğu varsayılırsa, ev sahibinin sadece 600 TL olan konut için kira bedelini Banka’dan veya PTT’den tahsil etme zorunluluğu olup, 400 TL kirası olan konutun kirasını isterse elden nakit olarak da alabilecektir.

Tebliğlerle yapılan düzenlemelere göre bankadan ödeme/tahsil edilme  kapsamına girenlerde, İŞYERİ KİRALARINDA KİRACI, KONUT KİRALARINDA İSE EV SAHİBİ sorumlu olacaktır.

Ceza Uygulaması; Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca, mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir. Anılan madde uyarınca bu Tebliğ ile 01/11/2008 tarihinden itibaren getirilen zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, 2012 yılı için; Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1.170 TL'den,- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde  tespit edilenler hakkında 580 TL'den,  Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 280 TL'den az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın %5'idir. 

İşyeri Kira Gelirlerine Hangi Oranda Tevkifat uygulanacaktır?

İşyerleri, mülk sahibine  yaptıkları kira ödemelerinden, %20 oranında gelir vergisi kesintisi yaparak, mülk sahipleri adına, kendi bağlı oldukları vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan etmek zorundadırlar. Mülk sahipleri, işyerlerinden elde ettikleri kira gelirlerini Brüt olarak beyan edecekler,  kiracılar tarafından ödenen gelir vergisi kesintilerini de kendi gelir vergilerinden indireceklerdir.  Kiracılar tarafından peşin ödenen sonraki yıllara ait kira bedelleri için de ödemenin yapıldığı ayda gelir vergisi kesintisi yapılacaktır.

İşyeri olarak kullanmak amacıyla kiraladıkları yerlerden gelir vergisi kesintisi yapmak zorunda olanlar Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinde detaylı olarak belirtilmiştir.

Kira Geliri Beyanname Verme Sınırları

Gelirinin sadece Gayrimenkul Sermaye İradından ibaret olması halinde;
2012 Yılı içinde elde edilen KONUT Kira gelirleri istisnası olan  3.000,00 TL’yi aşanlar, (Kira Geliri Beyan edilmez veya eksik beyan edilirse bu istisnadan yararlanılamaz)
İşyeri kira geliri elde edenlerden, Brüt kira geliri 25.000 TL’yi aşanlar, (Gelir Vergisi Kesintisi yapılanlar)
Konut ve İşyeri kira gelirinin birlikte elde edilmesi halinde; konut kira gelirinin istisna haddi sonrası kalan tutarı (3.000 TL üzeri ) ile işyeri kira gelirinin brüt tutarının toplanması sonucu bulunan tutarın 25.000,00 TL’sını aşması halinde iki gelir de beyan edilecektir. Aşmaması halinde sadece konut kira gelir beyan edilecektir.

Yurt Dışında bulunan Türk Vatandaşları Hangi Kira Gelirini Beyan Etmeyeceklerdir?

Yurtiçinde yerleşmiş olmayan gerçek kişiler, çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan fazla bir süreyle yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları; tutarı ne olursa olsun, üzerinden Gelir vergisi kesintisi yapılmış olan İŞYERİ KİRA GELİRLERİNİ BEYAN ETMEYECEKLERDİR.

3.000,00 TL istisna üzerinde kalan Konut Kira geliri için ise Türkiye’de yerleşik kişiler gibi beyanname vereceklerdir.


Bedelsiz Kullandırılan Yerler ve Emsal Kira bedeli Uygulaması

Sahip olunan yer ile ilgili hiç kira alınmaması veya emsallerine göre düşük kira alınması halinde emlak değerinin %5’i yıllık kira bedeli olarak uygulanır,
Boş kalan gayrimenkulün korunması amacıyla bedelsiz olarak başkasının kullanımına bırakılması ile  Mal sahiplerinin, çocuklarının, Anne, Babalarının ve Kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, (Her bir yakınına en fazla bir konut tahsis edilmesi şartı ile), Mal sahibi ile akrabalarının aynı evde oturması halinde emsal kira bedeli uygulanmaz.

Elde Edilen Kira Gelirlerinin Beyan Edilmemesi Halinde Uygulanacak Cezalar

Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilir ve vergi dairesi tarafından durum tespit edilirse, 3.000 TL’lik istisnadan yararlanılamaz, ayrıca iki  kat birinci derece usulsüzlük cezası uygulanarak, Takdir komisyonunca konutun bulunduğu  yerin ortalamalarına göre emsal kira belirlenerek hesaplanan gelir vergisi üzerinden ayrıca vergi ziyaı cezası kesilir.

Mükellefin beyan süresi geçen kira gelirlerini, Vergi Dairesi tespit etmeden, kendiliğinden, V.U.K.’nun Pişmanlık ve Islah başlıklı 371. maddesi hükümlerinden yararlanmak istediğini belirtir bir dilekçe ile bağlı bulunduğu vergi dairesine vermesi halinde, istisnadan faydalanacak ve vergi ziyaı kesilmeyecek, sadece Pişmanlık zammı adı altında normal vade tarihi ile beyan tarihi arasında geçen süre için gecikme zammı tahsil edilecektir.

Kira Gelirlerinden İndirilebilecek Giderler

Kira Geliri elde edenler;  Kira gelirlerinin beyanında, safi irada ulaşırken indirecekleri giderler için, 1-Götürü Gider Yöntemi, 2-Gerçek Gider Yönteminden birini seçebilirler, hangi yöntem seçilmişse  tüm kira gelirleri için uygulanır, bazı kira gelirleri için   Gerçek, bazıları için Götürü Yöntem uygulanamaz.

GERÇEK gider yöntemini seçen kişi, kira geliri elde ettiği yer için kendisi tarafından yapılan giderleri belgelerini de beyannamelerine eklemek koşuluyla Brüt kira gelirinden indirebilecektir. (aydınlatma, ısıtma, su, asansör, sigorta, tadilat, kredi faizleri, elde edilen yıldan itibaren 5 yıl süre ile satın alma bedelinin %5’i oranında indirim, emlak, vergi, resim, harç, şerefiye, amortisman, Kira ile oturulan konuta ait ödenen kira bedelleri)
Gerçek Gider Yöntemini seçenler, indirdikleri gerçek giderlerden vergiden istisna edilen tutara isabet eden kısmını gider olarak indiremeyecektir. Bu formül şöyle uygulanacaktır.

İstisna sonrası Brüt Kira X Gerçek gider Tutarı
----------------------------------------------------
Brüt Kira geliri

GÖTÜRÜ gider yöntemini seçen kişi; Brüt kira gelirinden  istisna tutarı düşüldükten sonra kalan kısma %25 oranında götürü gider indirimi yapabilecektir. Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda, iki yıl boyunca gerçek gider yöntemine geçilemeyecektir.

Gelir Vergisi Kanunun 89. maddesinde sayılan ve aşağıdaki bazıları belirtilen indirimler Gelir Vergisinden düşülebilecektir.

A-SİGORTA PRİMLERİ
Asgari ücretin yıllık tutarını ve safi iradın %10’unu aşmamak kaydıyla, 
1-    Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları (şahıs sigorta primleri için bu oran %5’dir.)
2-    Kişinin kendisine, eşine  ve küçük çocuklarına ait, hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları (Türkiye’de kurulu Sigorta şirketine ödenmiş olmalı ve  primlerin beyan edilen gelirin ait olduğu yılda ödenmiş olması gerekmektedir)

B-EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI
Beyan edilen Safi Gelirin %10’unu aşmamak kaydıyla,
Türkiye’de Yapılması,  Gelir ve Kurumlar Vergisi bulunan gerçek ve tüzel kişilerden alınacak belgelerle ispat edilmesi şartıyla, Kişinin kendisine, eşine  ve küçük çocuklarına ait, yapılan eğitim ve sağlık harcamaları

C-OKUL YURT VE SAĞLIK TESİSLERİ İÇİN YAPILAN BAĞIŞ VE YARDIM
Okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) 
kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, 
huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için yapılan bağış ve yardımların tamamı

ÖZET

1- 2012 Kira Gelirleri için İSTİSNA Tutarları

1.1- Yıllık Mesken kira gelirleri istisnası(her bir mükellef için) 3.000 TL
(3.000 TL ve altı Mesken kira geliri beyan edilmeyecektir.)

1.2- Yıllık Brüt İşyeri kira gelirleri istisnası 25.000 TL
(Brüt Kira üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi Yapılmış olanlar için)

1.3- İşyeri ve Mesken Kira gelirinin birlikte elde edilmesi halinde mesken kira geliri olarak tahsil edilen tutarın 3.000 TL üzerinde kalan kısmı ile Brüt işyeri kira geliri toplamının 25.000 TL’yi aşması halinde beyan verilecektir. Beyan sınırının altında olması halinde sadece mesken kira geliri beyan edilecektir.

2- Beyanname Verme Tarihleri 01.03.2013 -  25.03.2013 arasında

3- G.M.S.İ. Gelir Vergisi Son Ödeme Tarihleri  
1. Taksit Vade sonu    01.04.2013
2. Taksti Vade Sonu    31.07.2013

4- Götürü Gider Yöntemi İndirim Oranı %25

5- Yurtdışında yaşayan Vatandaşlar ve Dar Mükellefler Üzerinden Vergi Kesintisi yapılmış olan İşyeri Kira gelirlerinin tutarı ne olursa olsun beyanname vermeyecekler veya mesken kira gelir bulunması halinde bu gelirlerini beyannameye dahil etmeyeceklerdir.

6- 2011 Yılında daha önceki yıllara ait kiralar da tahsil edilmiş ve daha önceki yıllarda bu gelirler beyan edilmemişse 2012 yılı kira geliri ile birlikte beyan 
edilecektir.

7- Konut Kira gelirlerinin 500 TL ve üzerinde olması halinde 01.11.2008 tarihinden itibaren bu kiralar  Banka veya PTT’den Tahsil edilecektir Elden tahsil edilmesi halinde ise cezai sorumluluk ev sahibine ait olacaktır.

8- İşyeri Kira gelirleri, tutarı ne olursa olsun 01.11.2008 tarihinden itibaren Bankadan Tahsil edilecektir. Elden Tahsil edilmesi/ödenmesi halinde Cezai sorumluluk KİRACI’ya aittir.

9- Mükellefin kendisine, eşine ve çocuklarına ait, Türkiye’de yapılan bazı sigorta prim ödemeleri ile eğitim ve sağlık harcamalarının  %5 ile %10 arasında değişen oranlardaki tutarı (Asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla) safi gelirden indirilebilecektir.

10- Devlete ait eğitim ve  sağlık kurumlarına  yapılan yardım ve bağışların tamamı safi gelirden indirilebilecektir.

11- Sahibi oldukları konutları, çocuklarına, annesine, babasına ve kardeşlerine bedelsiz olarak kiraya verenler hakkında emsal kira bedeli  uygulanmayacaktır. (Beyanname verilmeyecektir.)

Önceden hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi için tıklayınız...